تجربه کمیته‌های دهه ۶۰ راه مقابله با تغییر تاکتیک دشمن

یکی از توصیه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی خطاب به بسیجیان در دیدار اخیر تجربه‌اندوزی از گذشته در مسائل امنیتی بود. ایشان در این مورد تأکید کردند؛ «در همه‌ی زمینه‌ها - [یعنی]همین زمینه‌هایی که گفتیم؛ زمینه‌ی دفاع در میدان سخت، در میدان نیمه‌سخت، در میدان نرم- آماده‌به‌کار باشید. بسیج در همه‌ی محلّه‌های کشور، راهبرد و تاکتیکِ آماده داشته باشد؛ در مقابل حوادث گوناگون، تاکتیک‌ها و راهبرد‌های آماده داشته باشید؛ هم در زمینه‌های دفاع سخت و نیمه‌سخت، هم در زمینه‌های گوناگون دیگر. غافلگیر نشوید؛ سعی کنید در هیچ قضیّه‌ای غافلگیر نشوید. تجربه کمیته‌ها در سال ۶۰ تجربه خوبی است، از آن تجربه استفاده بشود. کمیته‌های انقلاب اسلامی در سال ۶۰ در محلات مختلف، در جا‌های مختلف، همه‌جا حضور داشتند؛ همیشه هم حضور داشتند؛ هر حادثه‌ای که در آن منطقه رخ می‌داد، اوّل چشم انسان می‌افتاد به برادران کمیته. البتّه آن‌ها تازه‌کار بودند، آگاهی‌های امروز شمارا، توانایی‌های امروز شمارا اصلاً نداشتند، امّا حضور دائمی داشتند؛ این حضور دائمی خیلی مهم است.» تذکر رهبر انقلاب درباره استفاده از تجربه کمیته انقلاب اسلامی، مسئله مهمی است که نیاز به تأمل و دقت دارد. برای فهم بهتر این تذکر باید به عقب برگشت و نگاهی به تشکیل کمیته و کارکرد آن انداخت. کمیته‌ها قبل از پیروزی انقلاب شکل گرفتند به صورتی که در هر شهر و محله تعدادی از طرفداران شیفته انقلاب اسلامی اطراف روحانی محل جمع گردیده و با استفاده از اسلحه‌هایی که از اسلحه‌خانه‌ها به دست آورده تحرکاتی را علیه رژیم شاه شروع نمودند. عمید زنجانی یکی از اعضای روحانیت مبارز و چهره‌های مؤثر در شکل‌دهی به کمیته‌ها در این مورد می‌گوید: «کمیته‌ها قبل از انقلاب کار خود را شروع کرده و در اواخر سال ۱۳۵۷ خودبه‌خود به یک تشکل رسمی تبدیل گردید یعنی رژیم در حال فروپاشی بود و مملکت صاحب نداشت بالاخره حرف، حرف امام بود، ولی هنوز انقلاب به پیروزی نهایی نرسیده بود که کمیته‌های موقت انقلاب تشکیل شد.» حضرت امام فردای روز پیروزی انقلاب اسلامی با صدور فرمانی کمیته‌های انقلاب اسلامی را به‌طور رسمی تشکیل دادند. در این پیام ۶ بندی آمده است؛
«ملت معظم ایران اهالی سلحشور تهران، در این موقع که پیروزی نهایی ملت عزیز نزدیک است، لازم است به تذکرات زیر به‌طور تکلیف شرعی الهی و تعهد ملی توجه نمایند. متخلف از آن، مخالف خداوند تعالی و خائن به کشور و نهضت اسلامی است.
هفته پایانی آبان سال جاری نشان داد باید از تجربه آن نهاد قدیمی یک‌بار دیگر بهره جست. جنس تهدیدات امنیتی و نحوه عمل آشوبگران به‌گونه‌ای بود که حافظان امنیت باید در راهبرد‌ها و تاکتیک‌های خود بازنگری کرده و خود را برای تهدیدات احتمالی آماده سازند
۱- اکنون‌که دستگاه دیکتاتوری و ستمکاری برچیده شد، باید از هر نوع خرابکاری و چپاول و آتش‌سوزی و ظلم احتراز شود؛ و بر عموم است که ازاین‌گونه اعمال غیر اسلامی و غیرانسانی بشدت جلوگیری نمایند. آنان که دست به این اعمال وحشیانه می‌زنند خائن به مملکت و مخالف نهضت اسلامی هستند.
۲- باید ملت تا برقراری نظم از طرف دولت موقت، نظارت در حفظ مراکز عمومی از قبیل: وزارتخانه‌ها و بانک‌ها و دیگر مراکز دولتی و ملی بنمایند و اموال ملت را نگذارند هدر برود. ملت عزیز! نگذارند بدخواهان منعکس کنند که با به هم خوردن رژیم فاسد، هرج‌ومرج و خرابکاری جای آن را گرفته است.
۳- به فرصت‌طلبانی که می‌خواهند با ماسک انقلابی از رژیم منقرض پشتیبانی کنند و نهضت را بدنام نمایند، مهلت فعالیت ندهید و ملت مسلمان باید ابتکار را به دست بگیرد.
۴- مأمورینی که از طرف جناب آقای نخست‌وزیر اسلامی مأموریت دارند، سربازان انقلاب‌اند و باید با آنان همکاری کنید؛ و اگر مخالفین مردم مسلمان خواستند کارشکنی کنند از آن‌ها جلوگیری کنید.
۵- لازم است مردم هر چه زودتر از خیابان‌ها به مساجد و مراکز اجتماع بروند و به فرمودۀ علمای اعلام و خطبای محترم گوش دهند؛ و بر علمای اعلام و خطبای بلاد است که به مساجد و مراکز عمومی تشریف برده و مردم را دعوت به صلاح و سداد کنند؛ و از اعمال خلاف شرع و خلاف مسیر نهضت بشدت جلوگیری نمایند و با بیانی رسا، مردم را ا. ز. هرج‌ومرج و خرابکاری بازدارند و حکم شارع مقدس را ابلاغ نمایند.
۶- اکنون‌که قوای انتظامی، از قبیل: ارتش و ژاندارمری و شهربانی، به ملت پیوسته‌اند بر عموم ملت لازم است که به‌هیچ‌وجه تعرض به آنان نکنند و آنان را، چون برادر نگهداری کنند؛ و بر علمای اعلام است که مردم را ارشاد کنند که از قوای انتظامی که تحت لوای حکومت اسلامی آمده‌اند، حمایت نمایند. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.»
آشوب‌های هفته پایانی آبان‌ماه سال جاری نشان داد باید از تجربه آن نهاد قدیمی یک‌بار دیگر بهره جست. جنس تهدیدات امنیتی و نحوه عمل آشوبگران به‌گونه‌ای بود که حافظان امنیت باید در راهبرد‌ها و تاکتیک‌های خود بازنگری کرده و خود را برای تهدیدات احتمالی آماده سازند. موضوعی که رهبر انقلاب هشتم آبان ماه امسال در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش، به آن اشاره‌کرده و فرمودند: «باید به آینده و تحقق وعده‌های الهی امیدوار بود، نباید به دشمن اعتماد کرد، از تحرکات دشمن نباید لحظه‌ای غفلت کرد، به پیروزی‌ها غرّه نشویم و نیرو‌های مسلح باید آمادگی لازم برای مقابله با فتنه را داشته باشند.»
نگاهی به خصوصیات آشوب‌های اخیر نشان می‌دهد این اغتشاشات چند ویژگی خاص دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از؛
۱- شدت بالا و خشونت فراوان؛
۲- تخریب اماکن عمومی و دولتی در حجم گسترده؛
۳- عدم تمرکز و پراکندگی؛
۴- بهره‌گیری از هسته‌های کوچک و چابک؛
۵- بهره‌مندی از اطلاعات دقیق و شناسایی‌های قبلی؛
۶- ایجاد ارعاب در شهروندان و اختلال جدی در مدیریت شهری؛
۷- ارتباط عرضی و نقطه‌ای عوامل آشوب؛
۸- ظاهر بی‌نظم و پراکنده اغتشاش علی‌رغم انسجام و برنامه دقیق پنهان.
مجموعه این ویژگی‌ها در تعیین راهبرد و تاکتیک‌های ضد اغتشاش باید در نظر گرفته شود. به‌طور اجمال می‌توان گفت: آموزش و سازمان‌دهی بسیج برای مواجهه با آرایش جدید عوامل دشمن، ضرورتی انکارناپذیر است. حضور مستمر و آشکار و اطلاعات دقیق و به‌روز از کف محلات، دو لازمه اصلی این آرایش جدید است. البته این نکته مهم و اساسی را نیز باید در نظر داشت که طرح‌ها و توطئه‌های دشمن همچون مگسی است که بر زخم‌های جامعه و کشور می‌نشیند. برای رفع ریشه‌ای مزاحمت این مگس‌های موذی باید این زخم‌ها را مداوا کرد. با رفع مشکلات اقتصادی، حل معضل بیکاری، رسیدگی به حاشیه‌نشینان و طبقات محروم و کاهش فاصله طبقاتی باید بر این زخم‌ها مرهم نهاد و آن‌ها را درمان کرد و زمینه سوءاستفاده دشمن را از بین برد.